PATRON

Janusz Korczak

W 1861r. magistrat Ząbkowic na wniosek delegacji szkolnej postanowił utworzyć wyższą klasę dla dziewcząt i powierzyć jej prowadzenie zakonnicy ze zgromadzenia boromeuszek, które od 1857r.pracowały w szpitalu św. Jerzego. Proboszcz Grundey, który był zarazem rewizorem szkoły, przekazał klasę siostrze Pankrati Volkmer, pochodzącej z Paczkowa. Do rozwoju placówki przyczyniły się władze państwowe, które reskryptem z 1861 r. zobowiązały boromeuszki do prowadzenia robot ręcznych dla wszystkich dziewcząt w wieku od 10-14 lat, których rodzice oświadczą, że nie są sami ich tych umiejętności nauczyć. Zajęcia miały się odbywać w środy i soboty
od 1 do 3 po południu. W 1864r. zostały podjęte starania o otwarcie dwóch kolejnych klas, co nastąpiło 8 VI 1865r. Sióstr było wówczas cztery, trzy prowadziły klasy, czwarta była ekonomką. Od 2 VI 1865r. zakonnice zamieszkały wspólnie w specjalnie dla nich urządzonym mieszkaniu w budynku szkolnym. W okresie Kulturkampfu
w 1874r. boromeuszki musiały opuścić szkołę. Nie mając zatrudnienia chciały wyjechać z miasta. Nie doszło do tego, bowiem z pomocą pospieszył im prezes sądu powiatowego Knopfler. Umożliwił on boromeuszkom zamieszkanie w domu przy ulicy Nowej (obecnie Proletariatczyków) nr 9. i otwarcie katolickiego przedszkola, szkoły i świetlicy dla dzieci. Wkrótce po staraniach Knopfler zakupił, od właściciela młyna Josepha Negwera, sąsiednią działkę nr 10 i wybudował na niej duży dom z przeznaczeniem na siedzibę boromeuszek. Władze państwowe były jednak niezadowolone z kontynuowania przez zakonnice swojej działalności i nakazały im 1 VII 1877r. zamknąć placówkę i opuścić Ząbkowice. Do nowo zbudowanego dla boromeuszek domu wprowadził się Knopfler. W budynku nadal działało przedszkole i szkoła, ale prowadzone przez świeckich.

W 1886 r. proboszczem ząbkowickim został Constantin Hermann i jeszcze w tym samym roku kupił budynek dla zakonnic, które przejęły prowadzenie przedszkola. Siostry zamieszkały chwilowo w szpitalu św.Jerzego, proboszcz czynił starania w celu otwarcia szkoły gospodarstwa domowego. Otwarto ją 4 IX 1888r., ale początki były trudne bowiem zgłosiła się tylko jedna uczennica. Zakonnice naraziły się na kpiny całego miasta. Szczęśliwie wkrótce zgłosiło się więcej kandydatek i już w 1890 r. stała się konieczna przebudowa i powiększenie budynku, który już 29 września tego roku został poświęcony. Wewnątrz urządzono pracownię do nauki robót ręcznych, sale lekcyjne, pracownię krawiecką, sale jadalne, kuchnię i kaplicę Najwyższego Serca Jezusowego. Wkrótce zostały zakupione posesje nr 8, 11 i 12 i po wyburzeniu stojących na nich domów urzdzono na ich miejscu ogród przed klasztorem, a także ponownie powiększono budynek oraz doprowadzono do niego wodociąg i instalację gazową. W 1898 r. w klasztorze mieszkało 19 zakonnic. Opiekun boromeuszek proboszcz Hermann zmarł 30 XII 1904 r., a jego następca ksiądz Aloes Reimann kontynuował dzieło poprzednika. Zakupił on posesję nr 13, na której w 1908 r. wzniesiono budowlę w kształcie kościoła z wydzielonym prezbiterium i sygnaturką nad fasadą. Górną część zajmowała kaplica, a dolną aula i sala gimnastyczna. W latach 1910-1911 urządzono ogród za budynkiem klasztornym. W 1912 r. zakupiono od młynarzowej Negwer posesję, na której znajdowały się budynki gospodarcze i ogród. Po przebudowie urządzono tam pralnię, prasowalnię, kilka chlewów.

W 1947 r. w zabudowaniach dawnej szkoły boromeuszek utworzono Państwowy Dom Dziecka dla sierot wojennych, który 1 IX 1959 r. został przekształcony w Państwowy Zakład Wychowawczy dla dzieci upośledzonych i równocześnie działała tu szkoła podstawowa specjalna. Od września 1972 r. utworzono również Zasadniczą Szkołę Zawodową o kierunku monter podzespołów elektrotechnicznych, a placówka otrzymała nazwę Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy. Od 1999r. działa tu także Gimnazjum. Obok wejścia jest wmurowana tablica pamiątkowa: Na XX lecie Specjalnemu Ośrodkowi Szolno- Wychowawczemu nadano imię Janusza Korczaka. Ząbkowice Śl. 1.VI.1980.

Na skwerze przed budynkiem stoi figura Matki Boskiej. Na jej bazie znajduje się pobożne wezwanie Maria Hilf! (Mario pomóż!).

Opracowano na podstawie:
M. Dziedzic, J. Organiściak „Ząbkowickie opowieści”, Ząbkowice Śl. 2000